دریپر

مناطقی که از حجم منابع آبی و بارش نسبتا کمی برخوردار هستند در بسیاری از مواقع  از سیستم آبیاری قطره ای استفاده میکنند. صرفه جوئی در مصرف آب، عملیات زراعی آسان تر، امکان بکارگیری آب شور و کاهش هزینه های جانبی از مهمترین دلایلی هستند که باعث می شوند ما آبیاری قطره ای را روشی ایده آل برای زمین های کشاورزی بدانیم.

در این روش آب با عبور از ایستگاه تصفیه از طریق شبکه لوله های کم فشار که در اطراف زمین نصب شده اند، به پای نهال ها و درختان انتقال پیدا میکند. پخش آب به سطح خاک از طریق قطعات پلاستیکی به نام دریپر یا اصطلاحا قطره چکان انجام می شود که در ادامه شما را با انواع آن ها آشنا خواهیم کرد. لطفا همراه ما باشید.

 

منظور از دریپر در آبیاری قطره ای چیست؟

دریپر یا قطره چکان گسیلنده کوچکی است که از پلاستیک‌های با کیفیت ساخته شده است. این قطعه بر روی لوله‌های پلی اتیلن نرم در فواصل مشخصی از زمین نصب شده و وظیفه تخلیه آب از درون لوله های آبیاری را بر عهده دارد. جنس قطره چکان ها از پلاستیک بسیار با کیفیت می باشد که در فضای باز و در معرض نور خورشید آسیب نبینند.

دریپرها بر روی لوله های پلی اتیلن و در فاصله ی مناسب ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر نصب می شوند. آبدهی آنها از ۲ لیتر بر ساعت تا ۲۴ لیتر بر ساعت موجود می باشد. دریپرها این امکان را دارند تا آب را بسته به جنس خاک با شدت های مختلفی پخش کنند. به عنوان مثال در فشار صفر آب به شکل قطرات پیوسته و با دبی کم در حدود ۱ تا ۲۴ لیتر در ساعت از قطره چکان خارج می‌شود. در یک سیستم آبیاری قطره ای که صحیح باشد، بایستی محدوده رطوبتی قطره چکان ها هم دیگر را پوشش داده باشند.

بدین منظور فاصله بین قطره چکان ها را ۸۰ درصد قطر خیس شده در عمق ۱۵ تا ۳۰ سانتی متری از سطح خاک در نظر می گیرند.

 

نقش دریپر در آبیاری قطره ای

در الگوی طراحی شده برای آبیاری قطره ای، دریپر یا قطره چکان از طریق  نازل فشار موجود در شبکه لوله را کاهش داده و موجب کاهش ‏دبی تخلیه تا حدود نیم لیتر در ساعت میشود. استفاده از این محصول در آبیاری کمک کرده تا از آب به صورت بی رویه استفاده نشده و تا حد امکان هدر رفت آب را کاهش می دهد. لازم به ذکر است جهت توزیع یکنواخت فشار در سیستم و بالطبع آبدهی یکسان قطره چکان ها ، ضروری است از قطره چکان های تنظیم کننده ی فشار استفاده شود.

 

انتخاب تعداد دریپر در آبیاری قطره ای

همانطور که اشاره کردیم دریپر یا قطره چکان قطعه ای پلاستیکی است که برای انتقال یکنواخت آب به سطح زمین های کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد. این قطعات عموما دارای روکش بیرونی آن آنتی یو وی هستند که سبب محافظت از در برابر تابش نور خورشید و اشعه خورشید می گردد.

در این میان مهم‌ترین عامل در تعیین تعداد قطره چکان برای زمین های کشاورزی اطلاع از مساحت مورد نیاز برای آبیاری است. برای مثال جهت تامین آب مورد نیاز درخت نسبت به یک بوته تعداد قطره چکان‌های بیشتری مورد نیاز است. به طور کلی با توجه به اینکه گیاه جوان­تر نیاز به سطح خیس شوندگی کمتری برای آبرسانی به ریشه ها دارد، با تعداد قطره چکان های کمتری آبیاری صورت می پذیرد و با رشد و بزرگ تر شدن گیاه بر تعداد قطره چکان ها نیز افزوده می‌ شود.

بر همین اساس نیاز است تا در شروع طراحی سیستم آبیاری، دوره رشد و بلوغ گیاه را نیز مد نظر قرار داد. در مجموع برای این کار نیاز آبی گیاه را بیشترین میزان ممکن در طول دوره‌ های مختلف رشد در نظر می گیرند و سیستم را بر مبنای آن طراحی و برنامه ریزی می‌ کنند.

 

 

کاربرد دریپرها در آبیاری قطره ای

1. آبیاری گلخانه
2. آبیاری باغات میوه
3. آبیاری فضای سبز
4. آبیاری گیاهان زراعی

 

 

انواع دریپر (قطره چکان) آبیاری قطره ای

۱-دریپرهای تنظیم شونده

دریپر یا قطره چکان های تنظیم شونده از ساختار نسبتا ساده ای برخوردار بوده و جزء محصولات متداول آبیاری قطره ای به حساب می آیند. این قطره چکان ها بهتر است به صورت دقیق و در فواصل مشخص در مسیر آبیاری و لوله های انتقال آب نصب شوند.

استفاده از این دریپرها دو مزیت برای کشاورزان دارد. مزیت اول قیمت پایین انها نسبت به سایر مدل هاست. و مزیت دوم مربوط جریان یکنواخت تخلیه آب از این قطره چکان ها می شود. به طوری که شدت جریان ورود آب در ابتدا و انتهای لوله انتقال، قابل کنترل می باشد.

 

۲- قطره چکان های اتوماتیک

اما دسته ی دوم مربوط به دریپرهای خودتنظیم یا اتوماتیک می شود. این دریپر ها با توجه به نوع و عددی که معمولا روی آنها نوشته شده از یکدیگر تشخیص داده میشوند. دریپر های خود تنظیم در دبی های مشخص و قبل از تعیین شده ای کار میکنند. برای مثال یک قطره چکان ۲ لیتر بر ساعت فقط ۲ لیتر در هر ساعت آب از خودش عبور میدهد و به پای گیاه میرساند.

اگر فشار سیستم کمتر از فشار مورد نظر باشد، قطره چکان آبی را عبور نمیدهد یا خیلی کم عبور میدهد و شما متوجه میشود که فشار سیستمتان کمتر از حد لازم است. مزیت این قطره چکان ها این است که دیگر لازم نیست وقت زیادی برای تنظیم شدت جریان آنها بگذارید . توصیه می شود چنانچه زمین بزرگی دارید یا کیفیت آبیاری برای شما مهم است از دریپرهای اتوماتیک استفاده کنید.

 

معرفی چند مدل از دریپرهای پرکاربرد

• دریپرها آنتلکو

قطره چکان های آنتلکو محصول کشور استرالیا هستند که عموما به منظور تنظیم سطح فشار آب و توزیع یکنواخت جریان در لوله های انتقال استفاده می شوند.

این دریپرها در ظرفیت های ۲ و ۴ و ۸ لیتری با فشار کاری حداکثر ۴ پاسکال تولید شده و از مشخصات مهم آن ها میتوان به خاصیت خود شویندگی، مقاومت در مقابل گرفتگی، بهره ‌مندی از فیلتر، مقاومت در برابر اشعه های ماورای بنفش و همچنین مقاومت در برابر اثر تخریبی کود های شیمیایی اشاره کرد.

 

 

دریپر ایریتک

دریپر یا قطره چکان های ایریتک محصول کشور ایتالیا هستند که عموما در ظرفیت های ۲ و ۴ و ۸ لیتری تولید می شوند. این قطره چکان ها برای مزارع با سطح شیب کم و یا ملایم کاملاً مناسب بوده و بیشتر در آبیاری گیاهان ردیفی و گلخانه ای مورد استفاده قرار می گیرند.

از سایر مزایای دریپرهای ایریتک میتوان به طول عمر بالا، مقاومت در مقابل تابش آفتاب و مقاومت در برابر اثرات تخریبی کود های شیمیایی اشاره کرد.

 

 

دریپر آکسیوس

دریپر یا قطره چکان های آکسیوس محصول کشور یونان هستند. این مدل از دریپرها از قابلیت نصب ساده بر لوله های ماکارونی و پلی اتیلن برخوردار بوده و با استفاده از یک پانچ ۳ میلیمتری می توان آن ها را در فواصل دلخواه نصب کرد.

همچنین از سایر ویژگی های دریپر آکسیوس میتوان به قابلیت بازشوندگی کلاهک آن ها اشاره کرد. می باشد. با استفاده از این مکانیزم به راحتی با باز کردن کلاهک قطره چکان می ‌توان تمام فضای داخل آن را شستشو داد.

 

 

دریپر نتافیم

دریپر نتافیم با توجه به حجم آب مورد نیاز در شبانه روز برای درختان و محصولات کشاورزی جریان آب را انتقال می دهد. این قطره چکان ها  در چهار مدل: ۴ لیتری، ۸ لیتری، ۱۲ لیتری و  ۱۶ لیتری به فروش می رسند.از ویژگی های دریپرهای نتافیم میتوان به آبدهی دقیق و یکنواخت در مساحت های گسترده اشاره کرد. قطره چکان نتافیم محصول دو کشور آمریکایی و اسرائیلی می باشد و در دو شکل قطره چکان نتافیمPC  و قطره چکان نتافیمPCJ به بازار عرضه می شود.

 

سخن آخر

دریپر یا قطره چکان، یکی از قسمت های مهم هر سیستم آبیاری است. وظیفه این ابزار انتقال آب به پای درختان و گیاهان بوده و در مدل های مختلفی در بازار به فروش می رسد. به همین دلیل باید با توجه به نیاز شما و نوع گیاه انتخاب شود. همچنین میتوان برنامه ای مشخص برای آبیاری گیاهان تنظیم کرد تا دریپرها بیشتر از میزان مورد نیاز آبیاری نکنند. نحوه عملکرد قطره چکان ها به این صورت می باشد که می بایست آن ها را بر روی یک لوله پلی اتیلن سایز کوچک (شلنگ نرم) با فاصله بندی هایی که از قبل طراحی شده است نصب کرده و جریان آب را باز کنیم. آب پس از این که با فشاری نزدیک به ۱ بار وارد قطره چکان شد، به صورت قطراتی پیوسته بدون فشار و با دبی حدود ۱ تا ۲۴ لیتر بر ساعت از دریپر خارج می شود.