هر آنچه درباره لوله پلی اتیلن (pe pipe) باید بدانید را با ذکر کاربردهای آن در این مقاله خواهید خواند تا به راحتی و با زبان ساده بدانید لوله پلی اتیلن چیست و چه کاربردهایی دارد؟
لوله پلی اتیلن در آب رسانی و منتقل کردن آب در سیستم های آب رسانی بسیار پر کاربرد می باشند.لوله های انتقال دهنده آب شرب و آشامیدنی اکثرا از جنس پلی اتیلن هستند و لوله پلی اتیلن از لحاظ ساختار شیمیایی بهترین لوله برای منتقل کردن آب شرب و هر نوع آب است.
در روش هایی که فشار آب بیش از 1 اتمسفر برآورد می شود، آبیاری های تحت فشار می گویند.پلی اتیلن و انواع لوله های آن بهترین لوله ها از لحاظ کاربرد برای انتقال آب فشار بالا یا آبیاری تحت فشار است (لوله های PE100 بهترین نمونه این لوله ها هستند).از نمونه های آبیاری تحت فشار می توان به آبیاری تحت فشار بارانی اشاره داشت.
آبیاری بارانی یک روش نوین برای آبیاری گیاهان و باغات است.در این روش آب با فشار بالای 1atm در لوله ها جریان پیدا می کند.این روش آبیاری یکی از روش های محبوب آبرسانی به گیاهان است.این روش موجب بالا بردن نفوذ پذیری خاک و رشد بهینه تر گیاهان می شود. لوله های تحت فشار پلی اتیلن بسیار کمک کننده در این فرآیند می باشند.
آبیاری قطره ای بهترین روش برای انتقال و آبرسانی برای گیاهان است که هرز رفت و اتلاف آب را به حداقل خود می رساند.به همین دلیل است که از لوله های پلی اتیلنی تک جداره تحت عنوان لوله های پلی اتیلنی سبک (PE LD) خطی استفاده می شود که سایز آن ها 16 میلیمتری می باشد.لوله پلی اتیلن برای آبیاری قطره ای بسیار ارزان است و هزینه آبیاری را (شامل هزینه های کارگر و هزینه آب و ...) را به شدت کاهش می دهد.
این لوله ها در شرایط بسیار سخت هم با مواد شیمیایی، اسیدی، بازی و قلیایی واکنش نشان نمی دهند.این لوله ها در حال حاضر هیچ تاثیری بر روی رنگ، بو و مزه آب نمی گذارند.بنا بر این می توان از آن ها در آزمایشگاه ها و یا فاضلاب ها و پسماند های صنعتی استفاده نمود و اطمینان داشت که این مواد هیچ تاثیری بر خطوط لوله نخواهند گذاشت و آن را دچار نشت و خوردگی نخواهند کرد.به همین منظور روی این لوله ها آزمایش های شیمیایی انجام می شود و گاها آن ها را در شرایط آزمایشی معین و دما و فشار های مختلف در مواد شیمیایی مختلف غوطه ور می کنند و به مرحله آزمایش می رسانند.
های گرید پلی اتیلن یا high grade pe به لوله ها پلی اتیلن با گرید بالا (مثل PE100 و PE80) گفته می شود.این لوله ها تحت تولید با روش های خاصی (ماننده اضافه کردن کمی دوده) در مقابل اشعه های UV و ماورابنفش بسیار مقاومند و همین عاملیست بر استفاده این لوله ها در خطوط لوله طولانی.در واقع هزینه های احداث خطوط لوله های طویل با این روش بسیار کاهش میابد.
محلول های خنک کننده و یا گرم کننده صنعتی شامل موادی همچون اتیلن گلیکولو یا مواد ضد کف که شیمیایی هستند را می تواند برای انتقال به لوله های PE منتقل کرد.این مواد نقش بسیار مهمی در سلامت دستگاه های صنعتی و به طور کلی صنایع مختلف دارند، بنابراین فرآیند انتقال آن ها همیشه مشکل دار بوده است.از طرفی لوله های فلزی نیز جوابگوی انتقال این مواد نبوده و نیستند.
کاورینگ یا پوشش فرآیندی است که طی آن یک روپوش برای سیم های برق در نظر گرفته می شود.لوله های پلی اتیلنی کابلی به دلیل آنکه فشار داخلی به آن ها وارد نمی شود، در فشار های زیر 6 بار مورد استفاده قرار می گیرند و می توانند پوشش دهنده کابل های برق، فیبر نوری، سیم های متصل کننده تلفن و اینترنت استفاده می شود.این کابل ها از سیم ها و کابل ها در برابر برخورد اجسام سنگین و آب باران (باران های اسیدی سیم های برق را از بین می برند) مورد استفاده قرار می گیرند.
به لوله هایی که به عنوان لوله های کاورینگ استفاده می شود، لوله های پلی اتیلن غیر استاندارد گفته می شود.اتصالات سیم ها و یا عوامل بیرونی مانند آتش می تواند در سیم های برق فاجعه به بار بیاورد و جان بسیاری را بگیرد! لوله های پلی اتیلن تا دمای بسیار بالا قادر به تحمل دمای آتش هستند و مانع از بالا رفتن حرارت سیم ها و کابل های برقی خواهند شد.
این موضوع به خصوص در مناطق کویری گرم بسیار مورد اهمیت قرار می گیرد.این لوله ها دمای شدید آفتاب را به کل خط لوله انتقال داده و از بالا رفتن دمای نقطه ای جلوگیری می کنند.
کاربرد لوله های پلی اتیلن در صنعت کشاورزی به طیف وسیعی از خدمات باز می گردد.آبیاری های سطحی به شکلی از آبیاری گفته می شود که لوله بصورت صغلی در اراضی آب را بین بخش های کوچک زمین پخش می کند.از این بابت لوله های پلی اتیلنی کمک کننده هستند که اتصالات این لوله ها بسیار امن و مطمئن بسته می شود و نگرانی از بابت نشت و سقوط خط لوله معلق وجود نخواهد داشت.
لوله های پلی اتیلنی فاضلابی به نوع خاصی از لوله های پلی اتیلن گفته می شود که با توجه به نوع کاربردشان، انواع مختلف در سایز های مختلف دارند.این لوله ها از سایز 50 میلیمتر تا 400 میلیمتر تولید می شوند.
کاربرد این لوله ها در گردآوری فاضلاب های صنعتی، فاضلاب خانگی، انواع فاضلاب های شهری و بین شهری و روستایی استفاده می شود.
این لوله ها با توجه به نوع کاربردشان عموما به صورت دوجداره کاروگیت تولید می شوند و در فشار های بالا نیز تولید می شوند (هر چند در مواردی مانند فاضلاب خانگی، نیازی به تهیه لوله با فشار بالا نیست چون هیچگاه فشار سیال درون آن بالاتر از 4 اتمسفر نخواهد بود)
رواناب ها مانند انواع باران های مخلوط شده با سنگ ها و شن و ماسه می تواند در انواع لوله ها رسوب کند.خوشبختانه لوله های پلی اتیلنی در سطوح داخلی خودشان صاف و صیغلی هستند و همین موضوع باعث می شود رواناب داخل آن رسوب نکند.در واقع در لوله های پلی اتیلنی ضریب اصطکاک به حداقل خود می رسد.
لوله های پلی اتیلن با توجه به صیغلی بودن سطح داخلی، سیال درون خود را حتی اگر مواد جامد داخل آن باشد، به راحتی از خود عبور می دهد.این موضوع باعث می شود لوله فشار داخلی چندانی را متحمل نشود.در نتیجه لوله و خط لوله دچار فشار داخلی غیر قابل تحمل و در نتیجه ترکیدگی نخواهد شد.
عموما مواد داخل لوله ها به راحتی از داخل آن می گذرند و همین موضوع باعث بهبود گذر حجم معینی از آب در یک مقطع مشخص و در زمان مشخص است.
فاضلاب خانگی عموما شامل موادی همچون شوینده های بهداشتی و ترکیب آن با مواد دیگر مانند روغن ها و اسید های مورد استفاده برای بخش های مختلف ساختمان است.خوشبختانه پلی اتیلن مقاومت شیمیایی بالایی داشته و از ترکیب پذیری با مواد شیمیایی در انواع مختلف در امان است.
فاضلاب های تجاری در مقیاس بزرگتری از فاضلاب های ساختمانی قرار می گیرند و به نسبت، از لحاظ ساختاری به فاضلاب خانگی شبیه ترند.این فاضلاب ها ناشی از فعالیت مجتمع های بزرگ اداری تجاری است.برای دفع این نوع فاضلاب از لوله های اسپیرال و کاروگیت استفاده می شوند.
مقاومت کششی یک جسم به طور کلی، مقاومت یک سطح مشخص از آن جسم است که چقدر در برابر نیروهای وارده مقاومت دارد بدون اینکه دچار شکستگی شود.لوله های پلی اتیلن چگالی بالا (HDPE) نسبت به بقیه پلی اتیلن ها مقاومت کششی بالاتری دارد.به همین دلیل از این لوله ها در موارد تحت فشار استفاده می شود.
در این مورد در صورتی که به لوله نیروهای غیر متعارف و غیر قابل پیشبینی وارد شود، تا حد زیادی در برابر آن مقاوم است.
شما نمی توانید از وضعیت لوله های داخلی ساختمانی یا زیر زمینی اطلاع داشته باشید.لوله ها می توانند به مرور زمان دچار خوردگی، تاثیر پذیری میکروارگانیسم ها، رسوب گیری و نشتی و ترکیدگی شوند.
همچنین تبادل دما می تواند به مرور زمان راندمان لوله را پایین بیاورد.مثلا اگر دمای سیال داخل لوله از حد وسعت دما بالاتر یا پایین تر باشد، لوله ممکن است جوابگوی آن نباشد.خوشبختانه مواد پلی اتیلنی از لحاظ عمر، در حالت استاندارد با در نظر گرفتن چگالی مواد و کیفیت لوله و همچنین ضریب اطمینان مناسب می تواند بزرگترین دغدغه را برای استفاده از خود از بین ببرد.
استفاده از لوله های کاروگیت با قطر بالا برای جمع آوری فاضلاب های گذر کرده از بزرگراه ها یکی از روش های مرسوم 50 سال اخیر شهرداری های اکثر شهرهای جهان و میان شهرهای ایران است.این نوع لوله ها با تنوع نوع اتصالات همراه هستند و بخصوص در استفاده در بزرگراه ها بسیار مناسبند چرا که به سهولت و سریعا نصب می شوند و دیگر احتیاجی به مسدود کردن محل گذر خودروها به منظور جای گذاری مکانیکی لوله وجود ندارد.
اخیرا به منظور حفاظت از خطوط لوله های زهکشی زیرزمینی در مزارع و زمین های کشاورزی، استفاده از لوله های کاروگیت بخصوص در عصر کشاورزی نوین بسیار رونق گرفته است.این لوله ها به نوعی طراحی می شوند که حداکثر مقاومت مکانیکی را برای تحمل فشار ابزارآلات کشاورزی داشته باشند.زهکشی روشی مرسوم برای تخلیه آب های سطحی و زیرزمینی زمین های کشاورزی و مزارع و حتی باغات.لوله زهکشی در این موارد می بایست با توجه به استاندارد ها و ضریب امنیت لوله های پلی اتیلنی طراحی شود.
مقاله مرتبط: مزیت استفاده از لوله های سوراخدار کاروگیت در زهکشی زمین های کشاورزی
لوله های پلی اتیلنی می توانند تا 20 سال زیر اشعه مستقیم فرابنفش قرار بگیرند و دچار خوردگی یا نازک شدن سطح لوله نشوند.این در حالی است که لوله های پی وی سی حتی 3 سال هم نمی توانند در برابر نور آفتاب قرار بگیرند.
این موضوع در خطوط انتقال فاضلاب بین شهری در مناطق مرکزی کشور که گرم و خشک و حاوی آفتاب تندی است، بسیار مورد توجه می باشد.